Regio Zwolle presteert goed, maar achteroverleunen is geen optie

Regio Zwolle doet het goed. Dat blijkt uit de Regio Zwolle Monitor die in december wordt gepresenteerd tijdens het Regio Zwolle Congres. Willen we de regio groeiend en bloeiend houden, met een brede welvaart en economische voorspoed, dan zijn er ook aandachtspunten. Friso de Vor (onderzoeker) en Robert Kosse (ondernemer) wisselen daarover van gedachten.

Ieder jaar presenteert Regio Zwolle de Regio Zwolle Monitor. Een meer dan honderd pagina’s tellend onderzoek waarin de staat van de regionale economie wordt toegelicht met vele cijfers en het verhaal daarachter.

Friso de Vor is de onderzoeker die verantwoordelijk is voor de inhoud van de monitor en is dan ook als geen ander op de hoogte van de economische voortgang van Regio Zwolle. Dit jaar vallen hem drie dingen op: de strijd tussen ruimte voor woningen en ruimte voor bedrijvigheid, de krapte op de arbeidsmarkt en de afhankelijkheid van grote bedrijven voor een innovatief klimaat.

Bij dit interview schuift ook ondernemer Robert Kosse aan. Zijn bedrijf Move Agency, dat zich richt op de ontwikkeling van bedrijfskritische mobiele oplossingen (apps), staat symbool voor groeiende bedrijven in de regio.
‘Ik ben geboren en getogen in Hardenberg, Regio Zwolle dus. In 2012 besloot ik samen met drie collega’s om voor onszelf te beginnen. We begonnen ons bedrijf in Gramsbergen, gemeente Hardenberg, op de zolderkamer van het oude gemeentehuis. We kochten tweedehands bureautjes en sausden eigenhandig de muren. ‘Als dit een succes wordt’, zeiden we tegen elkaar, ‘en we moeten op zoek naar een nieuwe locatie, dan blijven we in de regio en richten we ons op Zwolle’. De regio doet het goed en Zwolle zelf sluit qua ligging goed aan bij rest van Nederland.’

In de jaren daarna groeide Move Agency snel en werd het voor het bedrijf lastiger om voldoende personeel te vinden. ‘De stap naar Zwolle in 2015 kwam op een logisch moment en eenmaal in Zwolle gevestigd, merkten we dat het aantrekken van personeel makkelijker werd. Zwolle is één van de grootste knooppunten voor treinverkeer. Er dienden zich nieuwe collega’s uit steden als Groningen, Almere, Utrecht en Arnhem aan’, blikt Robert terug. Inmiddels telt Move Agency 100 medewerkers in Zwolle, 40 in Amsterdam en 10 Portugal. In Zwolle heeft het bedrijf meerdere vestigingen gehad, waar ze telkens uit hun jasje groeiden. Onlangs is Move naar bedrijfsverzamelgebouw City Post verhuisd. Daar vonden ze de ruimte voor 100 man. Vanuit hun kantoor kijken ze door grote glazen ramen uit over de stad Zwolle.

Ruimte om te groeien

‘Het verhaal van Robert illustreert hoe belangrijk het voor bedrijven is om ruimte te hebben om te groeien’, zegt Friso. ‘De vraag is echter of er wel genoeg ruimte ís om te groeien’, stelt Friso. ‘De stad groeit en de regio ook, zeker qua inwonersaantal. Op 1 januari 2023 telden de 22 Regio Zwolle-gemeenten samen 803.090 inwoners. Dat zijn er 12.000 meer dan een jaar eerder: een groei van 1,5 procent tegenover 1,3 procent landelijk. Het is het derde jaar op rij dat de bevolkingsgroei in Regio Zwolle de landelijke cijfers overtreft. In 2040 moeten er 50.000 woningen bij worden gebouwd in Regio Zwolle. Maar wat dan soms wordt vergeten, is dat die woningen ruimte innemen van (potentiële) werklocaties. Stel je maar eens voor: straks komen hier 50.000 woningen bij, maar de mensen die erin wonen, hebben niet voldoende winkels en werkgelegenheid. Dat kán niet’, waarschuwt de onderzoeker.

‘Uit de monitor blijkt dat er nu al weinig aanbod van bedrijfsruimte is. De bedrijfsruimtemarkt was in 2021 en 2022 al zeer krap. Het aanbod halveerde in 2021 (naar circa 48.000 vierkante meter), ten opzichte van een jaar eerder. Deze trend zet zich voort in 2023. Het aanbod dat er is, bestaat voornamelijk uit kleine units. Bedrijven met de wens voor middel tot grote units hebben hierdoor moeite met het vinden van een geschikte locatie. Dus voor snelle groeiers à la Move Agency is het moeilijk om een plek te vinden.’

Plek voor starters op de woningmarkt

Het bedrijfsverzamelgebouw City Post waar Move Agency in de zomer van 2023 zijn intrek nam, is een plek naar Roberts hart. Niet eens zozeer vanwege het gebouw zelf, maar vanwege de combinatie van wonen, werken en onderwijs. ‘Hier in de Spoorzone heb je een ideale combinatie van wonen en werken. Tel daar Hogeschool Windesheim bij op, die aan de andere kant van het station staat en dus vlakbij is. Dat vind ik heel aansprekend. Wij doen veel met studenten van Windesheim. Een groot deel van onze medewerkers komt van deze school, heeft bij ons een stage gedaan en is vervolgens blijven hangen.’
Als nadeel noemt de werkgever dat wonen in Zwolle voor de medewerkers, zeker voor starters, te duur is. ‘Gelukkig zijn er binnen de regio nog andere mogelijkheden; we hebben een hele groep medewerkers die naar Meppel is verhuisd.’

Innovatie komt van de grotere bedrijven

Het kunnen blijven herbergen van grotere bedrijven en de daarbij behorende medewerkers, zou ook het level van innovatie in de regio ten goede komen, benoemt Friso. ‘Voor innovatie zijn de grotere bedrijven van belang. We staan als samenleving voor een aantal transitieopgaven. Bijvoorbeeld op het gebied van klimaat, voeding, zorg en energie. Oplossingen daarvoor ontstaan veelal vanuit innovatie. Met de introductie van artificial intelligence (AI, kunstmatige intelligentie) kunnen die innovaties heel snel gaan. Echter, dan moet een bedrijf wel de mogelijkheden daarvoor hebben. Juist de wat grotere bedrijven hebben eerder de tijd, ruimte en capaciteit om te innoveren. Een kleiner bedrijf heeft immers geen afdeling voor research & development.’
‘Uit onderzoek van de Rabobank, dat ik heb verwerkt in de monitor, blijkt dat slechts 15 procent van de bedrijven in Regio Zwolle een zogenaamde koploper is, dus een bedrijf dat in zijn bedrijfsvoering rekening houdt met de transities die ik net noemde, oftewel met de nieuwe economie’, zegt Friso.
Robert: ‘De meeste bedrijven zijn primair bezig met hun ‘daily business’. Innoveren kost tijd en leidt af van het primaire proces. Voor innovatie moet je je handen vrij hebben. Nu ons bedrijf groter is, lukt het me beter. Toen wij Move Agency begonnen, had ik 10 petten op. Nu we groter zijn, heb ik al die petten kunnen uitdelen aan collega’s in ons team.’

De grens van 10 medewerkers doorbreken

Friso roept op tot bewustwording. ‘Kennelijk concentreert zich in deze regio een grote groep bedrijven die kleiner zijn en niet of nauwelijks innoveren. De cijfers uit de monitor bevestigen dat: tweederde van de banen in de regio zijn te vinden in het mkb. En bovendien is tweederde van de bedrijven in de regio een eenmanszaak.’
Volgens Robert is ‘mindset’ één van de sleutels tot groei. De bescheidenheid die Regio Zwolle zo kenmerkt, mogen ondernemers soms ook best eventjes van zich afschudden, vindt hij. ‘
Waarom zou je niet naar buiten toe mogen vertellen dat je weer een fantastisch project hebt gescoord of een prijs hebt gewonnen? In ons tweede jaar is Move Agency starter van het jaar van Regio Zwolle geworden. Dan kun je jezelf op een podium zetten. Kortom, het is belangrijk om los te komen van ‘doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg’.’

Een leven lang ontwikkelen

Een onderwerp dat al meerdere jaren terugkomt in de Regio Zwolle Monitor, is de arbeidsmarktkrapte. ‘Hoe kom je in deze tijd aan voldoende gekwalificeerd personeel?’ vraagt Friso zich hardop af. ‘Er zijn allerlei ontwikkelingen rondom digitalisering. De inhoud van banen verandert. De banen van vijf jaar geleden zien er nu heel anders uit. Hoe kun je ervoor zorgen dat je daar de juiste mensen voor vindt? Of moet je zorgen dat je eigen mensen door scholing bijblijven?’
Een leven lang ontwikkelen is in het bedrijf van Robert een must. ‘Wie stilstaat, beweegt zich het snelst naar de uitgang. Wij verwachten van ons personeel dat ze zich blijven ontwikkelen’, zegt de werkgever.
Voor jong talent en zijinstromers heeft Move Agency zelfs een eigen academie. ‘Het traject duurt zes tot twaalf maanden, afhankelijk van wat diegene nog te leren heeft. De deelnemers ontvangen salaris, maar hun rol is vooral gericht op leren. Ze doen schaduwprojecten om vaardigheden aan te leren en als ze een eindje op weg zijn, draaien ze mee in ‘echte’ projecten. Ze krijgen ieder een buddy, een collega die meekijkt.’

Lees de monitor hier: www.regiozwolle.info