‘Ieder talent telt, juist in een krappe arbeidsmarkt’

Er is een tekort aan personeel, bedrijven zitten met de handen in het haar. Maar met zijn allen meer gaan werken, dat is niet de oplossing volgens Paul Guldemond, de kersverse voorzitter van arbeidsmarkt Regio Zwolle. ‘Het mag niet zo zijn dat we moeten leven om te werken. We werken om te leven. En daar horen ook vrije tijd, zorg voor je naasten en jezelf ontwikkelen bij.’

‘Het klassieke verhaal van opgroeien in Zwolle, daarna op driehoog in Amsterdam belanden en vervolgens terug willen naar het oosten, dat is helemaal op mij van toepassing. Na mijn studie Politicologie en Bestuurskunde in Nijmegen ben ik met mijn vrouw meeverhuisd naar Amsterdam. Ik ging daar in de gemeenteraad en werkte daarnaast bij het ministerie van Binnenlandse Zaken in Den Haag. Maar met twee kinderen – ze zijn nu 9 en 7 jaar – hadden we liever ruimte en onze familie om ons heen. Hier in Zwolle begon bij mij de gemeentepolitiek weer te kriebelen en heb ik mijn vinger opgestoken om wethouder te worden. Nu zit ik hier, als wethouder van Zwolle en als voorzitter van de arbeidsmarkt Regio Zwolle. Mijn ervaringen uit Amsterdam en Den Haag wil ik hier inzetten voor onder meer een gezonde arbeidsmarkt.’

Consensus

‘Het grote verschil tussen het westen en Regio Zwolle is dat we hier op consensus zijn gericht. Ze zeggen wel eens ‘In Rotterdam is een besluit het begin van de uitvoering, in Amsterdam het begin van de discussie’. Hier in Regio Zwolle is een besluit het resultaat van samenwerking. We houden iedereen aan boord. Daardoor zijn hier ook geen zware akkoorden nodig om goed samen te werken. Al zie ik ook voordelen van meer officiële afspraken.

Pittig

‘Overigens ben ik in principe helemaal niet zo van de regels. Heel veel dingen mogen van mij wel wat minder dichtgeregeld worden. Ik vind het verbazingwekkend dat we in Nederland zo veel leraren nodig hebben, maar het zij-instromers bijna onmogelijk wordt gemaakt om leraar te worden. Mijn vrouw doet nu de pabo, na een carrière als marktonderzoeker. Er zijn dan twee wegen om leerkracht te worden: of direct voor de klas, of parttime studeren. De eerste optie is pittig, omdat je meteen je vak uitoefent, zonder al te veel begeleiding. De andere optie is net zo pittig, omdat je ook nog eens een baan erbij moet hebben, wil je een inkomen hebben. Dit moet anders kunnen, denk ik dan, willen we het mensen makkelijker maken om van baan te switchen.’

Groeien

‘Ik vind het dan ook een mooie ontwikkeling dat werkenden tíjdens hun werk certificaten kunnen halen om te laten zien dat ze bepaalde vaardigheden beheersen, zonder dat ze daarvoor de schoolbanken in hoeven. En dat we een leven lang ontwikkelen omarmen. Met zulke oplossingen kun je mensen laten groeien terwijl ze aan het werk zijn.’

Overmorgen

‘Maar een leven lang leren alleen, is niet voldoende voor het gierende tekort op de arbeidsmarkt. We kunnen wel alles in het werk stellen om alles uit onze beroepsbevolking te persen en iedereen zo veel mogelijk uren te laten maken, maar dat is hooguit een oplossing voor het probleem van nu en morgen. Voor de lange termijn – “overmorgen” – zal het niet genoeg zijn. De arbeidsmarkt wordt alleen maar krapper door vergrijzing en ontgroening. Zelfs als er nu een recessie ontstaat, zijn er nog te weinig werknemers. Er zijn oplossingen nodig waarmee we onze (brede) welvaart behouden, zonder dat we zes dagen in de week hoeven te werken. Ik vind het een belangrijke verworvenheid van onze samenleving dat we met minder werken toe kunnen. Dat we tijd hebben voor de zorg voor onze naasten, dat we ruimte hebben om onszelf te ontwikkelen en leuke dingen kunnen doen. We werken om te leven, niet andersom. Soms wordt wel eens geproblematiseerd dat Nederland het land is met de meeste parttimers, maar we zijn ook het land met de meeste vrijwilligers. Dat vind ik prachtig.

Naar mijn idee moeten we ons richten op meer arbeidsproductiviteit dankzij innovaties, op duurzaamheid en circulariteit en op inclusiviteit.’

Iedereen doet mee

‘Wat inclusiviteit betreft: ik vind het tragisch dat sommige mensen buitengesloten worden omdat ze anders in elkaar steken dan de gemiddelde werknemer of omdat ze door tegenslagen in het leven aan de kant zijn komen te staan. Gemeenten kunnen op het gebied van een inclusieve arbeidsmarkt verantwoordelijkheid pakken door bijvoorbeeld Harrie Helpt-trainingen beschikbaar te stellen voor werkgevers. Zodat ze leren hoe ze mensen met afstand tot de arbeidsmarkt kunnen begeleiden en zo een succes kunnen maken van hun inzet.’

Human Capital Agenda

‘In 2023 loopt de huidige Human Capital Agenda af. Gemeenten gaan samen om tafel om te beslissen hoe verder. We hebben in het land veel complimenten ontvangen voor de Human Capital Agenda van Regio Zwolle. Ik sta dan ook positief tegenover voortzetting van het programma. En dat we daarin meebewegen met de actuele omstandigheden. De wereld blijft veranderen, we zitten in transities. Dus we moeten creatief blijven in onze aanpak.’